بررسی اختلال لکوپنی یا کاهش گلبول‌های سفید خون
لکوپنی اختلالی است که در آن فرد دچار کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شود. این وضعیت خطر ابتلا به عفونت را در افراد افزایش می‌دهد. خون هر شخص از انواع مختلفی سلول‌های خونی تشکیل شده و در این میان سلول‌های سفید خون به مبارزه با عفونت می‌پردازند. لکوپنی بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود. افراد مبتلا به لکوپنی، کمتر از مقدار مورد نیاز، گلبول‌های سفید دارند و همین موضوع باعث می‌شود که بیشتر دچار عفونت شوند. این مقاله به بررسی تاثیرات لکوپنی بر بدن، دلایل ایجاد و گزینه‌های درمانی آن خواهد پرداخت.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با لکوپنی
لکوپنی اختلالی است که در آن فرد، تعداد گلبول‌های سفید خون کمتری نسبت به مقدار مورد نیاز داشته باشد. تشخیص لکوپنی توسط یک آزمایش خون به نام شمارش کامل سلول‌های خونی یا CBC انجام می‌شود. به گزارش مجله پزشکی آسان طب تعداد گلبول‌های سفید خون در یک فرد سالم باید بین 3500 تا 11000 در هر میکرولیتر خون باشد اما در فرد مبتلا به لکوپنی این میزان کمتر از 3500 می‌باشد. گلبول‌های سفید در مغز استخوان ساخته شده و برای سیستم ایمنی بدن حیاتی هستند. دارا بودن مقدار کمی از گلبول‌های سفید بدین معناست که بدن قادر به مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها نخواهد بود.
معرفی انواع مختلف گلبول‌های سفید
5 نوع گلبول سفید در خون وجود دارد که هر کدام از آنها در برابر نوع متفاوتی از عفونت، از بدن محافظت می‌کنند. آنها را در زیر معرفی خواهیم کرد:
√ نوتروفیل‌ها: آنها 55 تا 70 درصد کل گلبول‌های سفید را تشکیل داده و به مبارزه با عفونت‌های قارچی و باکتری می‌پردازند.
√ لنفوسیت‌ها: آنها دومین گروه رایج سلول‌های سفید خون بوده و وظیفه محافظت از بدن در مقابل عفونت‌های ویروسی را بر عهده دارند.
√ بازوفیل‌ها: کم‌ترین تعداد گلبول‌های سفید را تشکیل داده و در واکنش‌های التهابی به آلرژن‌ها، نقش مفیدی ایفا می‌کنند.
√ مونوسیت‌ها: آنها از نظر اندازه بزرگترین سلول‌های سفید خون بوده و در مبارزه با باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها نقش مهمی دارند. آنها همچنین به ترمیم بافت آسیب دیده توسط التهاب نیز کمک می‌کنند.
√ آئوزونوفیل‌ها: آنها به مبارزه با انگل‌ها پرداخته و نقش مهمی در واکنش‌های آلرژیک و شرایطی مانند آسم ایفا می‌کنند.
همانطور که گفته شد 5 نوع لکوپنی وجود دارد و هر کدام مربوط به نوع گلبول سفیدی است که تحت تاثیر قرار گرفته است.
بررسی تفاوت میان لکوپنی و نوتروپنی
دو اصطلاح لکوپنی و نوتروپنی اغلب اوقات به جای هم استفاده می‌شوند، اما با هم متفاوت دارند. در حقیقت لکوپنی به کاهش هر یک از انواع سلول‌های سفید خون اشاره داشته و نوتروپنی نوعی از لکوپنی است که به طور خاص به کاهش نوتروفیل‌ها (شایع‌ترین نوع سلول‌های سفید خون) اشاره دارد. شمارش تعداد نوتروفیل‌ها در سلول‌های خونی یک فرد، شاخصی مهم برای بروز عفونت به شمار می‌رود. شمارش تعداد نوتروفیل مطلق (ANC)، آزمایشی است که به تشخیص پزشک جهت بررسی سلامت کلی فرد انجام می‌شود. این آزمایش به تشخیص بیماری‌های ناشی از لکوپنی کمک کرده و همچنین می‌تواند واکنش بدن به درمان‌ها از جمله شیمی درمانی را ارزیابی کند.
معرفی و بررسی علائم ناشی از اختلال لکوپنی
زمانی که تعداد گلبول‌های سفید خون کم باشد، فرد علائم خاصی را تجربه نخواهد کرد اما احتمال بروز عفونت در او بسیار بالا می‌رود. در زیر به برخی از علائم عفونت اشاره خواهیم کرد:
- تب
- عرق کردن
- لرز
فرد مبتلا به لکوپنی ممکن است دارای علائم دیگری نیز باشد که به دلیل کمبود گلبول‌های سفید خون، ایجاد می‌شود.
ارزیابی دلایل ایجاد این وضعیت در افراد
چندین بیماری وجود دارد که با مداخله در تولید گلبول‌های سفید در مغز استخوان، موجب بروز این اختلال می‌گردند، البته برخی از شرایط نیز وجود دارند که به جای تاثیر بر تولید سلول‌های سفید خون، موجب تخریب آنها می‌شوند. لکوپنی ممکن است بر اثر برخی شرایط و یا مصرف بعضی از داروها ایجاد شود که در این قسمت از مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد:
◊ عفونت‌های ویروسی: عفونت‌های ویروسی حاد مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، ممکن است منجر به لکوپنی موقت گردند. عفونت‌های ویروسی ممکن است تولید گلبول‌های سفید در یک مغز استخوان را مختل سازند.
◊ اختلالات سلول خونی و مغز استخوان: این وضعیت می‌تواند منجر به لکوپنی شده و آنمی آپلاستیک، بیش فعالی طحال و سندرم‌های میلولد پلاسمی نمونه‌هایی از آنها هستند.
◊ سرطان: لوسمی و سرطان‌های دیگر ممکن است به مغز استخوان آسیب رسانده و منجر به لکوپنی گردند.
◊ بیماری‌های عفونی: اچ آی وی، ایدز و سل نمونه‌هایی از آنها بوده و بر اساس یک مطالعه در سال 2015، زنان مبتلا به سل بیشتر از مردان دچار این اختلال می‌گردند.
◊ اختلالات خود ایمنی: برخی از بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید، باعث از بین رفتن سلول‌های سفید خون می‌شوند.
◊ اختلالات مادرزادی: برخی از اختلالات مادرزادی مانند سندرم کستمن و میل لوکتیک می‌توانند منجر به بروز این وضعیت گردند.
◊ سوء تغذیه: کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است منجر به بروز لکوپنی شوند. ویتامین B12، فولات، مس و روی نمونه‌هایی از آنها می‌باشند.
◊ سارکوئیدوز: این یک نوع فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن بوده که منجر به بروز نواحی کوچک التهاب در بدن شده و می‌تواند مغز استخوان را تحت تاثیر خود قرار دهد.
درمان‌ها و داروهایی که ممکن است باعث بروز لکوپنی شوند
روش‌های درمانی سرطان ممکن است بر تعداد گلبول‌های سفید خون فرد تاثیر گذاشته و منجر به بروز لکوپنی گردد. در زیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- پیوند مغز استخوان
برخی از داروها نیز می‌توانند بر تعداد گلبول‌های سفید خون تاثیر گذاشته و منجر به بروز چنین وضعیتی شوند. در این قسمت از مقاله به معرفی نام این داروها خواهیم پرداخت:
- اینترفرون برای درمان مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- لاموتریژین و والپروات سدیم برای درمان صرع و به عنوان پایدار کننده
- بوپروپیون نوعی دارو ضد افسردگی و ترک سیگار
- کلوزاپین یکی از داروهای ضد روان پریشی
- مینوسیکلین که نوعی آنتی بیوتیک رایج است
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند تاکرولیموس، مایکوفنولات موفتیل و سیکلوسپورین
- استروئیدها
- پنی سیلین
درمان این اختلال به چه صورت انجام می‌گیرد؟
در صورتی که مصرف یک داروی خاص منجر به بروز لکوپنی شود، پزشک ممکن است مصرف آن را قطع کرده و یک داروی دیگر به بیمار پیشنهاد دهد، اما بیمار به هیچ وجه نباید خودسرانه داروی خود را قطع کرده و به مصرف داروی دیگری بپردازد و باید بعد از مشورت با پزشک، این کار را انجام دهد. اگر فردی مبتلا به سرطان بوده و شیمی درمانی باعث ایجاد لکوپنی شود، ممکن است نیاز به توقف درمان باشد تا سلول‌های سفید خون دوباره جایگزین گردند. برخی از درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که ممکن است به بهبود شرایط فرد مبتلا به لکوپنی کمک کرده و خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهند. این درمان‌های خانگی شامل موارد زیر می‌گردند:
- خوردن یک رژیم غذایی سالم
- استراحت کافی
- اجتناب از دچار شدن به بریدگی و خراشیدگی
- رعایت بهداشت مناسب جهت رهایی از میکروب‌ها
درمان ممکن است برای هر نوع عفونت ناشی از کاهش تعداد گلبول‌های سفید مورد نیاز باشد و می‌تواند شامل آنتی بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها شود.
نگرش کلی بر مقاله لکوپنی
درمان لکوپنی ممکن است شامل ایجاد وقفه در روند مصرف دارو یا درمان باشد. این مسئله می‌تواند در موارد جدی مانند سرطان مشکل ساز شود اما پزشکان در این زمینه به فرد کمک خواهند کرد. پزشک به طور منظم تعداد گلبول‌های سفید خون فرد مبتلا به اختلالات منجر به لکوپنی را بررسی می‌کند. انجام آزمایش خون به طور منظم کمک می‌کند که این اختلال در مراحل اولیه و قبل از بروز هر گونه عوارضی، تشخیص داده شود.
منبع: https://mag.asanteb.com
