معرفی علائم و درمان دیابت بی‌مزه

دیابت بی‌مزه یک بیماری نادر بوده و زمانی به وجود می‌آید که کلیه‌ها قادر به حفظ آب نباشند. در این بیماری بدن بیش از حد مایعات از دست داده و باعث خطر کم آبی و همچنین بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. افراد مبتلا به دیابت بی‌مزه دچار تکرر ادرار و تشنگی مکرر خواهند بود. این بیماری در واقع وجود نوعی اختلال در سیستم هورمونی بوده که در آن فرد اغلب دچار کمبود هورمون آنتی‌دیورتیک (ADH) که به طور طبیعی از هیپوفیز ترشح می‌شود، خواهد شد. ADH برای کاهش میزان تولید ادرار ترشح می‌شود تا کمبود آب اتفاق نیفتد. دیابت بی‌مزه از هر 25 هزار نفر در ایالات متحده تقریبا 1 نفر را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.

اطلاعاتی کامل در رابطه با بیماری دیابت بی‌مزه

دیابت بی‌مزه وضعیتی است که در آن بدن قادر به کنترل کامل تعادل آب نبوده و باعث ادرار بیش از حد می‌شود. تولید بیش از حد ادرار رقیق در افراد مبتلا به این نوع از دیابت، اغلب با افزایش تشنگی و مصرف بالای آب همراه است. اگر افراد مبتلا به دیابت بی‌مزه، مصرف آب خود را افزایش ندهند، ممکن است دچار کمبود آب در بدن شوند. چند نوع دیابت بی‌مزه وجود دارد و اغلب آن‌ها درمان خواهند شد. توجه داشته باشید که این وضعیت می‌تواند در هر کسی رخ دهد.

معرفی علائم شایع این بیماری

اولین علائم شایع در افراد مبتلا به این بیماری، حجم زیاد ادرار و دومین نشانه آن، تشنگی بیش از حد است. تکرر ادرار، خواب فرد را مختل کرده و ممکن است بیمار در روز بیش از 16 بار نیاز به تخلیه ادرار خود داشته باشد. به گزارش مجله پزشکی آسان طب یکی دیگر از علائم این نوع از دیابت، کمبود آب بدن به ویژه در کودکان است. کودکان مبتلا به دیابت بی‌مزه ممکن است دچار بیخوابی، تب شدید، استفراغ و اسهال شوند و همچنین رشد آن‌ها با مشکل مواجه شود. در زیر به سایر علائم احتمالی در کودکان و نوزادان خواهیم پرداخت:

• خستگی و تحریک‌پذیری
• تشنگی بیش از حد
• کمبود آب
• خشکی پوست
• تکرر ادرار

بزرگسالان نیز ممکن است برخی از موارد فوق را تجربه نمایند، اما آن‌ها علاوه بر این موارد دچار سردرگمی و سرگیجه نیز خواهند شد. این بیماری همچنین می‌تواند منجر به کم شدن آب بدن و در نتیجه تشنج، آسیب مغزی و یا در صورت عدم درمان منجر به مرگ شود، از این رو اگر فرد دچار هر یک از علائم فوق باشد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه نماید.

بررسی علل و انواع مختلف دیابت بی‌مزه

انسداد ناشی از دیابت بی‌مزه به یک هورمون به نام وازوپرسین مرتبط می‌باشد، اما به روش‌های مختلف اتفاق خواهد افتاد. چهار نوع دیابت بی‌مزه وجود دارد که ما در این قسمت از مقاله به معرفی و بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:

√ دیابت بی‌مزه مرکزی: این شایع‌ترین نوع دیابت بی‌مزه بوده و به علت آسیب به غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس ایجاد می‌شود. این نوع از دیابت معمولا از موارد قید شده زیر نشات می‌گیرد:

• سرماخوردگی
• بیماری‌هایی که موجب تورم مغزی می‌شوند
• عمل جراحی
• تومور
• از بین رفتن خون در غده هیپوفیز
• شرایط ژنتیکی

√ دیابت بی‌مزه کلیوی: برخی از نقایص ژنتیکی می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند و علت ایجاد آن معمولا ناشی از موارد زیر می‌باشد:

• داروهایی مانند لیتیوم یا تتراسایکلین
• سطح بالایی از کلسیم در بدن
• سطح پایین پتاسیم در بدن
• بیماری مزمن کلیوی
• انسداد مجاری ادراری

√ دیابت بی‌مزه Dipsogenic (نقص در هیپوتالاموس): این نوع از بیماری ناشی از اختلال در سیستم تشنگی واقع در هیپوتالاموس بوده و باعث می‌شود که فرد احساس تشنگی بیش از حد و نوشیدن مقدار زیادی از مایعات نماید. عاملی که باعث شکل‌گیری دیابت مرکزی می‌شود، می‌تواند منجر به دیابت Dipsogenic نیز گردد.

√ دیابت بی‌مزه حاملگی: این نوع از دیابت، فقط در دوران بارداری و زمانی که آنزیم ساخته شده توسط جفت جنین از بین برود، رخ خواهد داد. جفت نقش مهمی در تبادل مواد مغذی و مواد زائد بین جنین و مادر بازی می‌کند، به همین جهت، این وضعیت بعد از حاملگی باید حل شود.

ارزیابی روش‌های تشخیص این بیماری

پزشک در ابتدا درباره علائم از فرد سوالاتی پرسیده و سپس آزمایشات مورد نیاز را به او توصیه می‌نماید. پزشک ممکن است از چندین آزمایش زیر برای تشخیص این بیماری استفاده کند:

• آزمایش ادرار
• آزمایش محرومیت از آب
• آزمایش خون
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• غربالگری ژنتیکی

درمان دیابت بی‌مزه به چه صورت انجام می‌شود؟

شایع‌ترین نوع درمان برای تمامی انواع دیابت بی‌مزه، دسموپرسین است. این هورمون ساختگی می‌تواند از طریق قرص، اسپری بینی یا تزریق، مورد استفاده قرار گیرد. دیابت بی‌مزه برای کسانی که نمی‌توانند مایعات از دست رفته بدن خود را جایگزین نمایند، جدی خواهد بود، اما شرایط برای کسانی که از مایعات استفاده می‌نمایند تا آب از دست رفته بدن خود را جایگزین نمایند، قابل کنترل می‌باشد. توجه داشته باشید که اگر تکرر ادرار ناشی از موارد دیگری مانند دیابت یا مصرف مواد مخدر باشد، باید آن را برطرف نمود. در دیابت بی‌مزه مرکزی و بارداری، درمان دارویی می‌تواند عدم تعادل مایعات بدن را با جایگزینی وازوپرسین برطرف کند و برای دیابت کلیوی نیز کلیه‌ها نیاز به درمان دارند. در موارد خفیف، ممکن است نیازی به جایگزینی هورمون نباشد و مشکل با استفاده از افزایش مصرف آب مدیریت شود. لازم به ذکر است که مصرف داروها و میزان دوز قابل استفاده باید تحت نظارت پزشک انجام گیرد، از این رو باید از مصرف خودسرانه آن‌ها جدا پرهیز نمایید. درمان دیابت بی‌مزه کلیوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS)
• دیورتیک‌ها مانند آمیلوراید و هیدروکلروتیازید
• کاهش مصرف سدیم و افزایش مصرف آب

پزشک همچنین ممکن است یک رژیم غذایی کم نمک را به بیمار توصیه کند. فرد مبتلا به دیابت حاملگی نیز بهتر است جهت تنظیم یک برنامه غذایی به پزشک مراجعه نماید. کاهش مصرف کافئین، پروتئین و حذف غذاهای فرآوری شده از رژیم غذایی نیز می‌تواند گام‌هایی موثر برای کنترل احتباس آب و مصرف مواد غذایی با محتوای آب زیاد مانند خربزه به شمار رود. درمان این بیماری به علت اصلی ایجاد آن بستگی دارد. دیابت بی‌مزه در صورتی که به موقع تشخیص داده شده و مورد درمان قرار گیرد، هیچ عوارض شدید و یا طولانی مدتی را بر جای نمی‌گذارد.

منبع: https://mag.asanteb.com