معرفی بیماری تب حلزون یا شیستوزمیازیس
تب حلزون نوعی بیماری است که توسط یک کرم انگلی به وجود می‌آید. این نوع کرم گونه‌های مختلفی داشته و تا حدودی بر روده و سیستم ادراری تاثیر می‌گذارد، اما به دلیل اینکه در رگ‌های خونی زندگی می‌کند، می‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن نیز آسیب برساند. نام‌های دیگر تب حلزون شامل شیستوزمیازیس، بیلارزیا و تب کاتایاما می‌گردند. عامل این بیماری، انگلی به نام شیستوزما است. شیستوزما نوعی کرم پهن بوده که در آب‌های شیرین دارای حلزون زندگی می‌کند و 5 گونه دارد که در ایران تنها نوع ادراری یا هماتوبیوم آن بیماری ایجاد می‌کند. بدن فرد به وجود این انگل واکنش نشان داده و علائم ظاهر می‌گردد، اما عوارض آن می‌تواند به مدت طولانی ادامه یابد. این بیماری می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن، از جمله ریه‌ها، سیستم عصبی و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. ناحیه آسیب دیده به نوع انگل بستگی دارد.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با تب حلزون
تب حلزون معمولا بلافاصله کشنده نیست، اما یک بیماری مزمن است که می‌تواند به طور جدی اندام‌های داخلی را دچار آسیب کند. به گزارش مجله پزشکی آسان طب این بیماری در کودکان می‌تواند منجر به کاهش رشد و مشکلات شناختی شود. بعضی از گونه‌های آن می‌توانند روی پرندگان و پستانداران نیز تاثیرگذار باشند.
راه‌های انتقال این نوع تب در افراد
به گفته سازمان بهداشت جهانی، عفونت زمانی آغاز می‌شود که فرد در معرض تماس مستقیم با آب شیرین، جایی که برخی انواع حلزون آبی حامل کرم وجود دارند، باشد. این بیماری ممکن است از راه شنا کردن، نوشیدن آب، شستن و یا خوردن غذاهای آلوده به آبی که دارای حلزون است، انتقال یابد. شکل آلوده کننده کرم که از حلزون سرچشمه می‌گیرد و با نام سرکاریا شناخته می‌شود، می‌تواند هنگام تماس فرد با آب آلوده از طریق پوست وارد بدن شده و به کرم‌های بالغ که در خون وی زندگی می‌کنند، تبدیل شود. تب حلزون با توجه به نوع کرم می‌تواند قسمت‌های نامبرده شده زیر از بدن انسان را تحت تاثیر خود قرار دهد:
- روده
- سیستم ادراری، خطر سرطان مثانه را افزایش می‌دهد
- کبد
- طحال
- ریه‌ها
- نخاع
- مغز
چرخه عفونت انگل زمانی شروع می‌شود که تخم‌های کرم از طریق مدفوع و ادرار انسان‌هایی که پیش از این به عفونت مبتلا شده‌اند، وارد آب شیرین شوند. پس از آن، تخم‌ها در آب شکسته شده و لاروی ریز آزاد می‌شود که پس از ورود به بدن حلزون آبی تکثیر می‌شود. سرکاریا‌ها می‌توانند به پوست انسان نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند. آن‌ها در رگ‌های خونی وارد ریه‌ها و کبد شده و پس از آن وارد سیاهرگ‌های اطراف روده و مثانه می‌شوند. پس از گذشت چند هفته، کرم‌ها بالغ شده، جفت‌گیری کرده و تخم‌ریزی را آغاز می‌کنند. این تخم‌ها از دیواره مثانه، روده یا هر دو عبور کرده و در نهایت، آن‌ها از طریق ادرار یا مدفوع از بدن خارج می‌شوند و در این مرحله چرخه دوباره آغاز می‌شود. توجه داشته باشید که فرد مبتلا به تب حلزون نمی‌تواند این بیماری را به شخص دیگری منتقل کند. انتقال تنها از طریق آب آلوده‌ای که در آن حلزون‌ها زندگی می‌کنند، امکان پذیر است.
معرفی علائم مرتبط با شیستوزمیازیس
تاثیر یک عفونت به نوع کرم و مرحله عفونت بستگی دارد. علائم زمانی رخ می‌دهد که بدن به تخم‌های کرم واکنش نشان دهد. 2 مرحله برای بروز عفونت و نوع علائم وجود دارد که ما در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
√ مرحله حاد: با توجه به اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، نشانه‌ها در این مرحله می‌توانند بین 14 تا 84 روز پس از بروز عفونت ظاهر شوند. فرد ممکن است تقریبا 3 تا 8 هفته پس از بروز عفونت، علائم زیر را تجربه نماید:
- بثورات
- تب
- سر درد
- درد بدن
- مشکلات تنفسی
√ مرحله مزمن: بسیاری از افراد در مرحله اول، متوجه بروز هیچ علائمی نمی‌شوند، اما در صورت پیشرفت بیماری ممکن است نشانه‌ها پدیدار شوند. این علائم به نوع انگل بستگی دارد. اگر انگل‌ها بر روی کبد یا روده تاثیر بگذارند، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اسهال
- یبوست
- وجود خون در مدفوع
- زخم‌های روده
- فیبروز کبدی
- فشار خون بالا
در صورتی که انگل‌ها بر سیستم ادراری تاثیر بگذارند، ممکن است علائم زیر بروز نمایند:
- وجود خون در ادرار
- درد به هنگام دفع ادرار
- خطر ابتلا به سرطان مثانه
با گذشت زمان، ممکن است فرد دچار کم خونی شود، همچنین در برخی موارد نادر احتمال تاثیرگذاری انگل بر سیستم عصبی مرکزی وجود دارد. به گفته سازمان جهانی بهداشت، رشد کودکان نیز ممکن است به کندی صورت گرفته و توانایی کمتری برای یادگیری داشته باشند.
ارزیابی کامل روش‌های تشخیص این بیماری
در صورتی که فرد علائم قید شده در این مقاله را تجربه نماید یا مظنون به تماس با آب آلوده باشد، باید به پزشک مراجعه نماید. افراد باید اطلاعاتی در رابطه با مکان سفر، مدت زمان حضور در آن مکان، تماس با آب آلوده، علائم و نشانه‌ها، وجود اسهال خونی یا خون در ادرار به پزشک ارائه دهند. روش‌های تشخیص تب حلزون به شرح ذیل می‌باشند:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- بیوپسی
درمان این وضعیت به چه صورت انجام می‌شود؟
هیچ واکسنی برای شیستوزمیازیس وجود ندارد، اما درمان می‌تواند به کاهش تاثیر عفونت کمک کند. اگر نتیجه آزمایش فرد مثبت باشد، مصرف دوره کوتاهی از دارو پرازیکوانتل (در صورت عدم عوارض) می‌تواند موثر باشد. این دارو در مرحله پیشرفته تب حلزون نیز بسیار موثر و کمک کننده می‌باشد، اما از عفونت مجدد جلوگیری نمی‌کند. افرادی که در مناطق با خطرپذیری بالا زندگی می‌کنند، می‌توانند یک دوز خوراکی از پرازیکوانتل را برای کاهش احتمال عفونت و عوارض آن مصرف نمایند. احتمال دارد افراد چندین بار در سال به این درمان نیاز داشته باشند. در حال حاضر محققان در حال تلاش برای ابداع واکسن این بیماری مزمن هستند.
ارائه راهکارهایی جهت جلوگیری از تب حلزون
طبق بیان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، افراد باید از تماس با آب شیرین در مناطقی که احتمال آلودگی وجود دارد، اجتناب کنند. افراد مختلف خصوصا مسافران نباید پیش از اطمینان از سالم بودن آب، آن را بنوشند و یا در آن شنا کنند، زیرا هر گونه تماس با آب آلوده، هر چند کوچک، می‌تواند منجر به بروز عفونت شود، از این رو افراد باید پیش از استفاده از آب آن را بجوشانند.
منبع: https://mag.asanteb.com
