بررسی عوارض و فواید متفورمین
متفورمین نوعی دارو بوده که پزشکان برای درمان افراد مبتلا به دیابت نوع 2 از آن استفاده می‌کنند. این دارو به همراه سایر داروها و انسولین در کاهش میزان قند خون افراد مبتلا به این بیماری به کار گرفته می‌شود. پزشکان معمولا دارو متفورمین را برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تجویز نمی‌کنند. متفورمین گاهی اوقات برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان تجویز شده اما استفاده از آن توسط اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید نشده است.
معرفی کامل و جامع متفورمین
ما در این مقاله قصد داریم به بررسی و تاثیر متفورمین بر وزن و همچنین نحوه استفاده از آن بپردازیم، چگونگی استفاده از داروها بسیار مهم است و باید همواره افراد در رابطه با هر نوع دارویی اطلاعات کافی داشته باشند.
آیا متفورمین باعث کاهش وزن می‌شود؟
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با مصرف متفورمین باعث کاهش وزن خود می‌شوند، اما آن‌ها تنها افرادی نیستند که از این دارو استفاده می‌کنند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف متفورمین سبب کاهش وزن افراد خواهد شد، اما پزشکان و دانشمندان هنوز دلیل این امر را نمی‌دانند. برخی بر این عقیده‌اند که مصرف این دارو، اشتها را کاهش داده و برخی دیگر چربی‌سوزی را علت اصلی آن می‌دانند. پزشکان تمایل دارند تغذیه و تغییر سبک زندگی خاصی را در کنار استفاده از متفورمین و سایر داروهای دیابت نوع 2 به کار بگیرند، از این رو، تغییرات در رژیم غذایی و شیوه زندگی نیز در صورت رعایت احتمالا موجب کاهش وزن خواهد شد. متفورمین به تنهایی ممکن است باعث کاهش وزن گردد، اما افرادی که امید به از دست دادن وزن توسط متفورمین را دارند، باید همزمان و به طور مرتب رژیم غذایی غنی شده از مواد مغذی، کم کالری و ورزش را به کار بگیرند.
آیا متفورمین می‌تواند گزینه مناسبی برای کاهش وزن باشد؟
FDA این دارو را برای به کارگیری کاهش وزن تایید نکرده است. با این حال، برخی از پزشکان آن را برای افراد دارای اضافه وزن یا چاقی و همچنین دیابت نوع 2 تجویز می‌نمایند، اما همانطور که گفته شد این افراد نباید رژیم‌های غذایی ذکر شده و همچنین ورزش را کنار بگذارند. لازم به ذکر است که متفورمین یک داروی فوری معجزه‌آسا نیست، بلکه برای نتیجه گرفتن باید آن را به تدریج و به مدت طولانی استفاده نمایید.
چگونگی معرفی و استفاده از متفورمین
دوز دقیق مصرف این دارو برای هر فرد متفاوت می‌باشد. افراد باید درباره دوز مناسب مصرف با پزشک صحبت کرده و عوارض جانبی پس از مصرف را از وی سوال نمایند. در زیر به برخی از توصیه‌ها و دستورالعمل‌های دوز مصرفی متفورمین اشاره خواهیم کرد:
- دوز مصرفی دارو متفورمین بین 500 تا 1000 میلی‌گرم است و نباید بیش از 2500 میلی‌گرم در روز برای بزرگسالان تجویز شود.
- دوز مصرفی فرم مایع این دارو برای بزرگسالان نیز باید بین 5 تا 8.5 میلی‌‌لیتر باشد و مصرف آن نباید از 2500 میلی‌گرم در روز تجاوز کند.
- کودکان مبتلا به این بیماری نیز معمولا دو بار در روز از 5 میلی‌‌لیتر متفورمین استفاده می‌کنند، اما به طور کل برای مقدار دقیق دوز مصرفی کودکان باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
- اگر فرد مصرف متفورمین را در زمان مقرر خود از یاد برد، باید به محض آگاه شدن آن را مصرف نماید، اما اگر زمان مصرف دوره بعدی نزدیک باشد، نیازی به این کار نخواهد بود. توجه داشته باشید که دو برابر کردن دوزهای مصرفی متفورمین به هیچ وجه توصیه نخواهد شد.
لازم به ذکر است که فرد همیشه باید در مورد دوز مناسب و هر گونه تغییر در دارو با پزشک خود مشورت نماید.
معرفی برخی از خطرات و عوارض جانبی
همراهان مجله پزشکی آسان طب؛ قرص‌های متفورمین می‌توانند برخی عوارض جانبی خطرناک را به همراه داشته باشند. FDA خطرناک‌ترین هشدار خود را در رابطه با دارو متفورمین منتشر کرده است. در مواقع نادر، متفورمین سبب اسیدوز لاکتیک (تولید ناخوشایند اسید لاکتیک در خون) خواهد شد. اگر فردی پس از مصرف دارو متفورمین علائم زیر را تجربه کند، باید سریعا به اورژانس مراجعه نماید. علائم عبارتند از:
- ضعف
- دشواری به هنگام تنفس
- خستگی
- احساس سرگیجه
- درد ناخوشایند و غیر‌عادی
- خواب آلودگی‌های غیرطبیعی
- دل درد
- حالت تهوع یا استفراغ
- ضربان قلب آهسته و نامنظم
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک هستند نیز به شرح ذیل می‌باشند:
- مصرف کننده‌های الکل
- افراد مبتلا به مشکلات کبدی
- افراد مبتلا به مشکلات کلیوی
یکی دیگر از عوارض جانبی این دارو کاهش چشمگیر قند خون بوده که یک مشکل جدی محسوب می‌گردد. اگر میزان قند خون در افراد پایین باشد، آن‌ها در معرض برخی خطرات قرار خواهند گرفت. خطرات عبارتند از:
- تشنج
- ضربه مغزی
- مرگ
قند خون پایین جزو عوارض جدی تلقی شده، بنابراین باید برای جلوگیری، بلافاصله نسبت به درمان آن اقدام کرد. درمان شامل مصرف 15 تا 20 گرم گلوکز خواهد بود که این میزان را می‌توان از طرق مختلف از جمله مصرف نوشیدنی‌های شیرین و آب نبات به دست آورد. علائم قند خون پایین شامل موارد زیر خواهد بود:
- خواب آلودگی
- تحریک پذیری
- سر درد
- ضعف
- سرگیجه
- گرسنگی
- افزایش ضربان قلب
- عرق کردن
برخی دیگر از عوارض جانبی که ممکن است به دلیل متفورمین ایجاد شده و فردی باشد نیز در برگیرنده موارد زیر است:
- باد شکم
- اسهال
- حالت تهوع
- سوزش سر دل
- دل درد
راه‌های بسیاری برای از دست دادن وزن بدون استفاده از دارو متفورمین وجود دارد که اکثر آن‌ها شامل تغذیه مناسب و سبک زندگی خواهد بود. موارد زیر می‌تواند منجر به کاهش وزن افراد چاق شود:
- یک رژیم غذایی سالم با توجه به مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات غیرنشاسته‌ای
- حداقل 30 دقیقه تمرینات قلبی عروقی به مدت 5 بار در هفته
- تمرینات قدرتی برای ساخت عضلات
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- کاهش میزان شیرینی‌جات و قند
- داشتن خواب کافی
- کمک گرفتن از دوستان و خانواده
در برخی شرایط که افراد بسیار چاق هستند و روش‌های پیشنهادی ذکر شده برای آنان جوابگو نباشد، عمل جراحی لازم است.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هر فردی که مبتلا به چاقی یا اضافه وزن باشد و در صدد کاهش وزن خود برآید، باید در این زمینه با پزشک مشورت کند. پزشک به فرد توصیه‌های لازم را ارائه داده تا فرد بتواند با آسودگی خیال شروع به کاهش وزن خود نماید. فردی که سعی در انجام کاهش وزن داشته، اما در این کار موفق نشده نیز باید به پزشک مراجعه کند. افراد مبتلا به دیابت یا دیابت نوع 2 نیز باید مرتبا تحت نظر پزشک قرار بگیرند.
مروری مختصر بر این مقاله
مصرف متفورمین عموما برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز شده تا به آن‌ها در کنترل قند خون کمک نماید. استفاده از این دارو برای کاهش وزن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما محققان هنوز این موضوع را تایید نکرده‌اند. افرادی که مبتلا به دیابت نوع 2 نیستند نیز، احتمالا به دنبال روش‌های سنتی برای از دست دادن وزن خود از طریق رژیم غذایی، ورزش و یا انواع داروها می‌باشند.
منبع: https://mag.asanteb.com
