زمان طلایی نجات در کمک به مصدومان

زمان طلایی نجات به زبان ساده یعنی چقدر زمان داریم که به مصدومان حادثه ای کمک کنیم، کمکی که یا جان آنها را نجات می دهد یا باعث می شود آسیب های کمتری ببینند. فرض کنیم در خیابان، اتوبوس، مترو و یا هر جایی، در کنارمان فردی دچار ایست قلبی شد! چقدر فرصت داریم به او کمک کنیم؟ دانستن این زمان و انجام دادن یک سری کارهای ساده می تواند فردی را به زندگی بازگرداند. پس با هم در مورد این که زمان حیاتی و شانس زندگی یک فرد در حوادث اینگونه یا حوادث جمعی چقدر است، آشنا می شویم.

اولین قدم در زمان طلایی نجات

در اولین قدم فعالیت های نجات در زمان بروز حوادث طبیعی چه باید بکنیم؟ شاید کمی این گفته به مذاق شما خوش نیاید اما در اولین قدم زمان طلایی نجات ، شما فقط باید به فکر خودتان باشید، در لحظه بروز حوادث با تمام توان سعی کنید اول خودتان در امان بمانید. اگر می توانستیم قبل از رخداد حوادث، نسبت به نحوه عمل کردمان در زمان بروز حوادث آگاه شویم بدون شک همه مان می دانستیم چه باید انجام دهیم. اما در شرایطی که میزان این آگاهی کم است لطفا در مرحله اول فقط خودتان را نجات دهید. این بزرگترین کاری است که در حق بقیه می کنید، چرا که اگر شما زنده و سالم بمانید می توانید به مصدومان احتمالی کمک کنید یا با خبر کردن تیم های امداد و نجات بهترین امکان امدادی را توسط تیم حرفه ای فراهم آورید. این تیتر و مطلب شوخی نیست، سرعت اتفاق افتادن حوادث گاهی به کمتر از ثانیه می رسد، بر اساس دانش فیزیکال بدن، سرعت خودآگاهی بدن برای محافظت از خود تقریبا نزدیک با سرعت به وجود آمدن حادثه است، پس در زمان حادثه فقط با شتاب بدنی خودتان برای نجات پیش بروید و بدانید که همین سیستم در بدن اطرافیانتان نیز هست.

زمان طلایی نجات  CPR

در محدوده زمانی مشخص به نام گلدن تایم یا تایم طلایی ما باید با نهایت دقت و حفظ آرامش و تمرکز فعالیت هایی را انجام دهیم چرا که ممکن است مرگ و زندگی یک نفر به تمرکز، آرامش و کمک ما بستگی داشته باشد. در عملیات نجات، ما با مصدومانی برخورد خواهیم کرد که به دلایل متفاوت دچار ایست قلبی شده اند.

گلدن تایم یعنی زمانی طلایی که مغز بدون اکسیژن می تواند فعالیت کند و زنده بماند. مدت زمان طلایی نجات مغز که می تواند بدون اکسیژن و بدون آسیب رسیدن جدی به سایر اعضای بدن زنده بماند پنج دقیقه است. برای نجات فردی که دچار ایست قلبی و تنفسی شده باید عملیات احیا یا CPR انجام گیرد.

CPR مجموعه فعالیت هایی است که در آن امدادگر تلاش می کند که ضربان قلبی و تنفس مصدوم را به حالت عادی بازگرداند. در مواجهه با بیماری که احتمال ایست قلبی دارد ابتدا با صدا کردن فرد، میزان هوشیاری او را امتحان کنید و اگر پاسخی نشنیدید سمت چپ او بنشینید و 3 نکته را چک کنید:

♦ اول گوشتان را به دهان بیمار نزدیک کنید و با چشم قفسه سینه اش را در نظر بگیرد ببینید آیا قفسه سینه بالا یا پایین می رود و یا صدای تنفس او را می شنوید.

♦ اگر نشنیدید رنگ پوست صورت و لب های مصدوم را با دقت نگاه کنید اگر کبود شده بود بیمار دچار ایست قلبی تنفسی شده است.

♦ در نهایت برای اطمینان نبض شریان گردنی او را بگیرید در صورتی که نبضی وجود نداشت بدانید تا رسیدن گروه امداد و نجات در صورت انجام مراحل درست CPR شما حکم فرشته نجات فرد را دارید. زمان طلایی نجات آغاز شده و شما باید در آرامش کامل و با نظم و دقت بالا چند مرحله ساده اما حیاتی را به ترتیب انجام دهید.

اول از همه بیمار باید در سطحی صاف و سفت خوابانیده شود. بعد از اطمینان از صاف و سفت بودن محل سمت چپ مصدوم بنشینید، باید AIR WAY یا مسیر هوایی مصدوم باز شود، پس اگر مصدوم دچار حادثه در سر و گردن نشده بود سر را به سمت راست بچرخانید و با انگشت محتویات احتمالی درون دهان بیمار مانند خوردنی ها یا مخاط ها را بیرون کشیده و زبان را آزاد کنید. سر را به حالت اول بازگردانید و با دست چپ پیشانی را به پایین و با دست راست زیر چانه مصدوم را به بالا فشار دهید تا به شکل خودکار دهان بیمار و مسیر هوایی اش باز شود. از اینجا به بعد باید شما سیستم پنج یک پنج یک پنج یک ( یا پانزده به دو ، یا سی به دو ) را اجرا نماید.

پنج به معنای فشار و پوش بر روی استخوان جناقی و همان تعداد تنفس های دهان به دهان است. برای فشار جناقی باید ابتدا استخوان خنجری یا جناقی را پیدا نموده کف دست راست را بر روی جناقی قرار داده و کف دست چپ تان را بر روی آن بگذارید، روی زانو ها بلند شوید و دست ها در حالت قائم ( بدون خمیدگی ) فشاری وارد کنید به اندازه ای که استخوان جناقی بین چهار تا پنج سانتی متر به داخل برود، این سیکل را پنج بار انجام دهید و سپس یک تنفس دهان به دهان داشته باشید. البته بعضی از متخصصین پیشنهاد می کنند پانزده فشار جناقی و بعد دو تنفس دهان به دهان انجام دهید. سیکل پانزده ماساژ و سه تنفس دهان به دهان را یک باکس می گوییم و در هر دقیقه شما باید چهار باکس انجام دهید. در طول این عملیات به هیچ وجه به مصدوم مایعات یا خوراکی ندهید. اطراف مصدوم کاملا باز باشد تا جابجایی هوا انجام گیرد. اگر دو نفر مسئول انجام CPR هستند یک نفر عملیات فشار جناقی و یک نفر تنفس دهان به دهان را انجام دهد. برای فشار جناقی کودکان زیر پنج سال از دو انگشت استفاده کنید. در نهایت بدانید برای نجات مصدوم از مرگ حتمی و رساندن اکسیژن به مغز یا برقراری جریان خون و تنفس شما پنج دقیقه فرصت دارید و این پنج دقیقه حیاتی ترین زمان نجات هر مصدومی است که دچار ایست قلبی تنفسی شده است.

شیوه عملکرد زمان طلایی نجات در تریاژ

یکی دیگر از برنامه های حیاتی نجات مصدومان و استفاده از بهترین زمان طلایی نجات ، تریاژ است. اولین بار در جنگ های دوره ناپلئونی پزشکی با نام دومینیک جان لری با تفکیک سربازان مصدوم، واژه تریاژ به معنی تفکیک را انجام داد. تریاژ یکی از مهمترین بخش های رسیدگی به مصدومان حوادث جمعی و گروهی است. تفکیک مصدومان بر عهده پزشک یا پرستاری است که یا دانش و تجربه بسیار زیادی دارند و یا دوره های تریاژ را گذرانده اند. پزشک یا پرستار تریاژ در زمانی کمتر از یک دقیقه فرصت دارد هر مصدوم را چک نماید و یکی از پنج رنگ (در بعضی مراکز چهار رنگ) اولویتی در تریاژ را به او الصاق نماید.

پنج رنگ تریاژ و معنای آن در رسیدگی به وضع مصدوم بسیار مهم است و این رنگ ها با اعلام در استاندارد های جهانی در همه جای زمین یک معنا و مفهوم را دارد.

√ رنگ سبز یعنی مصدوم نیاز به فوریت اورژانسی ندارد و می تواند منتظر بماند.

√ رنگ زرد یعنی مصدوم شرایط مناسبی ندارد اما می تواند منتظر بماند.

√ رنگ قرمز یعنی مصدوم حال وخیمی دارد و در صورت طول کشیدن رسیدگی پزشکی، احتمال بدتر شدن یا مرگ او وجود دارد.

√ رنگ آبی یعنی مصدوم در شرایط بحرانی قرار دارد و در صورت نرسیدن عملیات سریع پزشکی کمتر از بیست تا سی دقیقه فوت خواهد کرد.

√ رنگ مشکی یعنی مصدوم پالس زنده بودن ندارد و فوت شده است و باید به سردخانه برود.

در حوادث جمعی مانند تصادفات اتوبوسی، ریلی یا حوادثی مانند سیل، زلزله و آتش سوزی های وسیع که تعداد ورودی بیماران اورژانسی زیاد می شوند، تریاژ اولویت بندی رسیدگی به هر مصدوم است پس احترام به تقسیم بندی های تریاژی یعنی نجات بیشترین تعداد مصدوم.

هنگامی که ما به عنوان امدادگر یا کمک امدادگر وارد شرایط امدادی می شویم بعد از مدت زمانی درک خواهیم نمود که این تقسیم بندی چقدر حیاتی است و شاید بتوانیم با رفتارهای درست هم به این روند کمک نماییم و هم با نگاه روان شناختی درست، همراهان مصدوم را به آرامش و نظم پذیری نسبت به این روال ترغیب کنیم.

دانستن این موارد در زمان طلایی نجات یکی از مهمترین فعالیت هایی است که باید بدانیم و آنرا زیر نظر مراکز مجاز، آموزش ببینیم و به دیگران آموزش دهیم. در ادامه مباحث آینده امداد و نجات آسان طب و بررسی حوادث طبیعی و حوادث انسانی، بیشتر به لزوم دانستن موارد بالا خواهیم پرداخت. باید بدانیم حتی در پیشرفته ترین کشورها هم امکان دیر رسیدن نیروهای امدادی وجود دارد، پس اندک دانش ما نسبت به برخورد با این گونه پیش آمدها می تواند جان یک نفر را نجات دهد.

منبع : https://mag.asanteb.com