آسیب استخوان در کوهنوردی علائم و درمان آن

آسیب استخوان در کوهنوردی مشکلی بزرگ و بسیار حساس است. در شهر تا نزدیک ترین بیمارستان در نهایت ترافیک، مصدوم با حداکثر 30 دقیقه تحت درمان های اولیه شکستگی یا در رفتگی ها قرار می گیرد اما در کوهستان شما با این نعمت روبرو نیستید. شرایط مصدوم و موقعیت بسیار پیچیده امدادی و فاصله واکنش تیم های امدادی بسیار زمان بر و مشکل تر است. پس باید خودمان بدانیم چه اقداماتی ضروری می باشد. واقعا اگر شکستگی استخوان اتفاق افتاد اولین اقدام ما چه باید باشد؟ بیایم با هم بیاموزیم که در این مواقع چه باید کرد.

استخوان های بدن و آسیب استخوان در کوه 

یک انسان بالغ 206 عدد استخوان در بدن دارد که در کنار هم چیده شدن آنها استایل بدنی را شکل داده اند. بعضی از استخوان های بدن ابزارهای انجام کار بوده مانند دست ها و پاها و بعضی دیگر محفظه هایی هستند که مانند قلعه ای عضوی را در بر می گیرند مانند کاسه سر و دنده ها که محافظان مغز، چشم و زبان و … هستند. در این مطلب لزومی به تفکیک تعداد استخوان های بدن نیست تنها باید بدانیم که آسیب استخوان در کوهنوردی از هر جهت ما را وارد شرایط اورژانسی امداد و نجات می کند.

شکستگی استخوان های پنجه پا یا دست ها ممکن است کشنده به نظر نیاید اما به دلیل شرایطی که برای فرد یا گروه ایجاد می کند بسیار خطرناک می باشد، مثلا در شرایط سرما میزان این خطر چند برابر خواهد شد چون با توجه به عدم فرد در جابجایی احتمال سرمازدگی و هیپوترمی بسیار زیاد است. معمولا در کوهنوردی آسیب استخوان و در رفتگی ها بر اثر سقوط سنگ، یخ، بهمن یا هر جسمی بر روی کوهنورد یا سقوط و افتادن او ایجاد می شود و ممکن است باعث شکستگی شده و باید به سرعت رسیدگی شود. معمولا آسیب استخوان را به 2 بخش باز و بسته تقسیم بندی می کنند که شکستگی های باز متاسفانه میزان آسیب را بیشتر می کند و نیازمند سرعت بالای تیم امدادی می باشد.

دسته بندی امدادی برای آسیب استخوان

بیشتر سوانح مربوط به شکستن استخوان در کوهنوردی به دلیل سقوط ها، بخصوص در فرود کوهنوردان است. در حالت سقوط به دلیل میزان گرانش بر حسب ارتفاع، زاویه برخورد، سطح برخورد و محل برخورد میزان شکستگی ها تفاوت خواهد نمود. مثلا گاهی بر اثر افتادن و سقوط تنها مچ پای کوهنورد دچار شکستگی یا در رفتگی می شود، گاهی ممکن است دچار آسیب شدید ستون فقرات شود و یا صدمه جدی به کاسه سر یا محفظه دنده ای وارد شود. در اینگونه موارد که میتواند با خونریزی بیرونی و یا داخلی همراه باشد سرعت عمل و شکل امدادی همراهان تا رسیدن تیم خبره امداد و نجات بسیار مهم است چرا که در صورت کوچکترین غفلتی کوهنورد کشته یا دچار آسیب دیدگی های مادام العمر خواهد شد. در ورزش بیشتر آسیب ها، بر اساس درصدبندی به سیستم های حرکتی مانند دست و پا، کتف، ترقوه و بعد گردن، کاسه سری، ستون فقرات و در نهایت محفظه ای دنده ای وارد می شود. پس بر اساس احتمالات باید در کیت امداد کوهستان خود آتل های لازم را به همراه داشته باشید یا در مطلب انواع آتل ها آموزش های لازم در مورد آتل بندی های بخش های مختلف بدن را بدانید.

اولویت بندی اقدامات امدادی در آسیب استخوان

در تمامی حوادث شما باید همیشه بدترین شرایط را در نظر بگیرید چرا که رفتار امدادگرانه با رفتار احساسی و این که بگوییم چیزی نشده بسیار متفاوت است. 

بیایم فرض بگیریم همنوردمان سقوط کرده است: 

♦ اگر همنورد ما دچار حادثه ای شد که در پی آن حادثه مشکوک به شکستگی یا هر پیش آمد دیگری شدیم بهترین محل، شروع امدادی در همان محل است. بعنی به هیچ وجه مصدوم را تا روشن شدن وضعیتش تکان ندهید مگر اینکه احتمال حادثه بدتری را بدهیم که در کوه می تواند احتمال ربزش بهمن باشد. پس اگر درصد احتمالات محیطی کم بود باید عملیات امداد و نجات را از همان محل شروع کنیم. 

♦ اولویت بعدی چک کردن 3 عامل است که معروف به ABC می باشد. 1.باز بودن راه های هوایی، 2.احیای تنفسی، 3.برقرار بودن جریان درست نبض و خون.

♦ در صورت وقوع خونریزی اولویت اول، بندآوری جریان خونریزی است. باید با استفاده از باندهای موجود در کیت امدادمان شریان های منتهی به خونریزی را ببندیم تا مصدوم خون از دست ندهد. 

♦ در صورتی که مصدوم فاقد علایم تنفسی باشد، باید مراحل CPR را آغاز نموده و تا بازگشت تنفس این پروسه را با دقت در زمان طلایی نجات انجام دهیم. 

♦ اگر مصدوم به هوش بود اما دچار شوک ناشی از درد یا حادثه بود باید او را آرام کنید چون هر گونه تقلایی از سوی مصدوم به وخامت اوضاع خواهد انجامید. 

♦ در آسیب استخوان باید بدانیم این شکستگی در کجای بدن اتفاق افتاده است، شکستگی های داخلی، خونریزی بیرونی ندارند پس باید نشانه های آنها را جستجو کنیم. 

♦ در صورت بروز شکستگی بیرونی ( بیرون زدن بخشی از استخوان مصدوم از پوست ) ما با خونریزی و احتمال آسیب شدید به بخش های عروقی و عصبی روبرو هستیم و از لحظه حادثه تا امداد مناسب ( اتاق عمل ) ما با زمان کوتاهی معادل 3 ساعت روبرو هستیم. 

♦ پس از رویت عضو مصدوم شده اقدامات امدادی باید شروع شود. 

♦ آماده سازی آتل مناسب بهترین راهکار امداد سرپایی مصدوم دچار آسیب استخوان می باشد. 

علایم شکستگی بسته و باز

در شکستگی های باز یا درونی مصدوم درد بسیاری خواهد داشت، عضو حادثه دیده قابل حرکت نیست و نشانه های شکستگی داخلی با ورم کردن ناحیه حادثه دیده خودش را بروز می دهد. یکی از فعالیت های امدادی مهم در این شرایط خنک کردن محل شکستگی است تا مانع تورم بیش از حد محل حادثه شود. این ورم کردگی، در زمان آتل بستن و همچنین در درمان قطعی مانند گچ گرفتن برای مصدوم مشکل ساز خواهد بود. بعد از دانستن تمامی موارد، آتل بندی انجام می پذیرد و مصدوم آماده اعزام می شود. همان گونه که گفته شد برای جلوگیری از ورم کردگی محل آسیب را با یخ سرد نگه دارید اما برای جلوگیری از سرمازدگی بعد از هر 10 دقیقه یخ را برداشته و بعد از نیم تا یک ساعت دوباره این عمل را انجام دهید. یخ را مستقیم بر روی محل آسیب نگذارید و حتما در پارچه ای بپیچید و بدور محل آسیب دیده قرار دهید و بهتر است که به هیچ وجه یخ مستقیما بر روی محل آسیب قرار نگیرد.

شکستگی های بیرونی خونریزی اهمیت بیشتری دارد، باید بدانیم که استخوان بر اثر حادثه با فشار بسیار و لبه های تیزش نسوج را پاره کرده و بیرون می زند. اولین اقدام در این موارد جلوگیری از خونریزی است. باید به شکل درست شریان خونی محل و عضو شکسته را قطع کرد. به دلیل باز بودن محل زخم احتمال عفونت بسیار بالاست پس مراقب آلوده نکردن محل زخم و بیرون زدگی استخوان باشید. آتل بندی این گونه شکستگی بسیار حساس است چون با کوچکترین حرکت اضافه لبه های تیز استخوان می تواند عروق خونی یا عصبی بیشتری را پاره نماید. در این موارد هیچگاه بر روی محل شکستگی و بیرون زدگی فشار وارد نکنید و تنها به بستن آتل اکتفا کرده و مصدوم را در نهایت دقت و سرعت به سمت مراکز امدادی پایین کوه هدایت کنید و یا منتظر آمدن تیم های امدادی بمانید. مهمترین عملیات امدادی در این شرایط آتل بندی است که آسان طب بر اساس اولیت های امدای آموزش های لازم مربوط به آتل ها و آتل بندی و یا استفاده از ابزاری که بتوان با آن آتل ساخت را با شما گام به گام پیش خواهد برد.

در همه ما این احساس وجود دارد که بتوانیم به هم کمک کنیم. پروسه یادگیری امداد و نجات آموزشی است که ما برای سلامتی هم و در مواقع ضروری یاری رسانی به هم، خواهیم آموخت.

منبع: https://mag.asanteb.com