هم هوایی روشی مطمئن برای صعودی دلپذیر
هم هوایی یعنی تطبیق دادن بدن با هوای کوهی که در حال صعود هستیم. در سفر زیاد شنیده اید که مثلا فلانی دو هوا شده و عوارضش هم می تواند سردرد ، عطسه، حالت سرماخوردگی و … باشد. این دو هوایی شدن مقیاس کوچک بر هم ریختگی است که در کوه برای کوهنورد حادثه می آفریند. پس بهتر است بدانیم چگونه می توانیم خودمان را با هوای متفاوت کوهستان وفق دهیم تا صعود بهتری داشته باشیم.
تمرینات هم هوایی قبل از صعود
برنامه ریزی توانمندی بدن و تمرینات آمادگی جسمانی به هدف ورزش و در نهایت کوهنوردی می تواند پیش زمینه آمادگی های اولیه در رابطه با هم هوایی را به شما بدهد. این تمرینات در تیم های مختلف صعود به ارتفاعات متفاوت است. اما در کل، شامل موارد زیر می باشد:
- دویدن به مسافت زیاد با زمان های طولانی
- شنا یکی از مفیدترین تمریناتی است که باعث تمرکز بر روی تنفس می شود و برای تمرینات هم هوایی بسیار مفید است.
- تمرینات پیاده روی استقامتی در شیب های متفاوت نیز می تواند کمک زیادی به آمادگی شما داشته باشد که در بخش نهایی هم هوایی در صعود، با آن روبرو هستید.
- یکی دیگر از تمرینات شما می تواند صعودهای منظم به ارتفاعات کوتاه مابین 2500 تا 3500 باشد. اگر بتوانیم برای آمادگی های صعود، بازگشت و اطراق ( در بخش بعد توضیح داده می شود ) را در قله ای کوتاه تمرین نماییم، در موقعیت های بزرگ تر راحت تر می توانیم، این پروسه را به شکل کامل و ایمن انجام دهیم.
هم هوایی در حین صعود
شیوه های متعددی برای هم هوایی در حین صعود وجود دارد که در اینجا بر اساس تجربیات کوهنوردان، به استانداردترین آنها اشاره خواهد شد. مهمترین دلیل اینکه ما باید هم هوایی را در هنگام صعود رعایت کنیم میزان درصد مولکول های اکسیژن در هوای تنفسی است. رقیق شدن هوا باعث افزایش تعداد تنفس های کوهنورد و در نتیجه گردش خون سریعتر و ضربان قلب بالاتر می شود. عوارض کوه گرفتگی ها که دلیل آن کمبود اکسیژن است می تواند شامل به هم ریختن خواب، حالت تهوع، ضعف، بی اشتهایی و کمی گیجی باشد. علت این که چرا باید هم هوایی را رعایت کنیم همین دلایل است، چرا که افزایش ضربان قلب و گردش خون باعث خستگی زودرس می شود و به دلیل عدم تطبیق اکسیژن توان کوهنورد کم می شود که با حالت هایی که گفته شد خواب فرد هم به هم میریزد و صبح فردا با کمترین توان می تواند به صعود برسد و این امر می تواند بسیار خطرناک باشد. ضعف های اینگونه جدای از ریسک های صعود باعث عدم هوشیاری فرد شده و برای خود و تیم همراهش می تواند بالاترین میزان خطر آفرینی را داشته باشد.
شیوه صعود و فرود متداول هم هوایی
در صعودهای کمپی که تیم کوهنوردی مثلا با دو یا سه کمپ به قله می رسد، یک کمپ به عنوان کمپ مادر یا اصلی نامیده می شود. اگر نام این کمپ را کمپ الف بنامیم در این گونه صعود، شما با تیم همراه از کمپ دو به راه می افتید و نهایت صعود برنامه ریزی شده تان را انجام می دهید و آن محل را کمپ ب می نامید و برای استراحت به کمپ الف باز می گردید. دلیل عمده این امر این است که شما در مسیر رفتن به کمپ ب، به دلیل کمبود اکسیژن، خونتان گلبول قرمز بیشتری تولید می کند. این افزایش برای جذب اکسیژن کافی است اما باعث بالا رفتن غلظت خونتان می شود. با بازگشت به کمپ الف و استراحت بدن به حالت عادی خود باز می گردید با این تفاوت که نسبت به هوای مسیر کمپ ب، هم هوایی تان را انجام داده اید و با شروع صعود با سرعت بیشتری به کمپ ب می رسید و تا نقطه کمپ ج صعود می کنید و برای استراحت این بار به کمپ ب باز می گردید. این شیوه یکی از متداول ترین شیوه های صعود در کوه های با ارتفاع بالا و یا قله های بسیار برف گیر در زمستان است.
عوامل موثر در ارتفاع زدگی
ارتفاع زدگی فقط به دلیل رقیق بودن هوای ارتفاعات اتفاق نمی افتد. سرعت در صعود، سنگینی زیاد کوله و تجهیزات و زیاد بودن فعالیت های کوهنورد نیز از دلایل ایجاد ارتفاع زدگی می باشد. باید بدانیم انتخاب کوله و وزن مناسب کوله صعود و تمرکز بر رفتارهای پیمایشی و همچنین پرهیز از هر اضافه کاری و ایجاد کردن فرصت هم هوایی در ارتفاع های متفاوت می تواند کوهنوردی سالم و لذت بخشی را به ما هدیه دهد.
با تغییرات اکو سیستمی و تغییرات آب و هوایی که به اشکال برف و یا باد خودش را ظاهی می کند می توانید یکی از اصلی ترین دلایل ارتفاع زدگی و عدم انجام درست هم هوایی باشد. آسان طب در این موارد پیشنهاد می کند که تیم به کمپ اصلی باز گردد و تا بهبود یافتن هوا صبر نماید چون علاوه بر مشکلات صعود در اینگونه اقلیم ها مشکلات عدم هماهنگی بدن با اکسیژن محیط و بر هم خوردن هم هوایی می تواند حوادث جبران ناپذیری را بجای بگذارد.
ارتفاع های گول زننده
می دانیم که بیش از 150 قله، بالاتر از 4 هزار متر و یک قله با ارتفاع 5 هزار متر داریم. غالبا برنامه ریزی های کوهنوردی افراد اینگونه است که آخر هفته ای را می خواهند به کوهی صعود کنند یعنی بعد از چند ماه نداشتن فعالیت بدنی کافی تصمیم می گیرند قله ای را فتح کنند. تیم تصمیم می گیرد با نهایت سرعت از ارتفاع محل زندگیش به ارتفاع چهار هزار پایی و گاها بالاتر برود! این بزرگترین اشتباه و دلیل غالب اتفاقات وحشتناکی است که می شنویم. در این فعالیت سریع، شما علاوه بر ناتوانی در هم هوایی گاها گزارش های مستمر هواشناسی را هم نادیده می گیرید و این تصمیمات غیر حرفه ای باعث بسیاری از تلفات هموطنان عزیز مان شده است. شما نمی توانید در زمستان بدون در نظر گرفتن حوادث ناگهانی صعود، اشترانکوه را فتح کنید البته بعضی ها ممکن است بگویند می شود اما بدانیم این رفتار یعنی نادیده گرفتن طبیعت و طبعیت به دلیل رفتارهایی که ما با آن آشنا یا هماهنگ نیستیم می تواند بسیار خطرناک باشد. لذا با شتاب زدگی برای خودمان ریسک مرگ فراهم نکنیم، بیایم از کوهنوردی مان لذت ببریم. لذتی که بازتابش می تواند الگوی خانواده و دوستانمان باشد تا آنها هم به جمع ما بپیوندند. برای اینکه بتوانیم سرمشق باشیم درست رفتار کنیم و بدانیم کوه با کسی دشمنی ندارد.
منبع: https://mag.asanteb.com